W opublikowanym 9 sierpnia najnowszym raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Klimatu (IPCC) podkreślono, że klimat zmienia się w każdym regionie Ziemi, a związane z tym konsekwencje są coraz dotkliwsze. Kluczowe jest więc podjęcie pilnych działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Wiele ze zmian klimatu ma charakter bezprecedensowy, a niektóre z nich – takie jak np. ciągły wzrost poziomu mórz – są praktycznie nieodwracalne w perspektywie co najmniej kilku stuleci. Nie należy jednak popadać w skrajny pesymizm. W najnowszym raporcie IPCC „Climate Change 2021: the Physical Science Basis” podkreślono, że remedium na zmiany klimatyczne są zdecydowane i ambitne działania na rzecz redukcji emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych.
Korzyści z inicjatyw proklimatycznych związane będą w pierwszej kolejności z poprawą jakości powietrza. Natomiast według Grupy Roboczej IPCC I może minąć 20-30 lat, zanim ustabilizuje się globalna temperatura.
Raport Grupy Roboczej I jest pierwszą częścią szóstego Assessment Report (AR6) IPCC, który zostanie ukończony w 2022 roku. Hoesung Lee, przewodniczący IPCC, podkreślił, że prace zespołu mają za zadanie ułatwić negocjacje i wprowadzanie regulacji związanych z klimatem w oparciu o rzetelne, wiarygodne dane. Raport odzwierciedla też najnowsze osiągnięcia naukowe w zakresie kryzysu klimatycznego.
Coraz szybsze tempo globalnego ocieplenia
W raporcie przedstawiono zaktualizowane prognozy związane z przekroczeniem wzrostu globalnego ocieplenia o 1,5°C w w następnych dziesięcioleciach. Zespół IPCC stwierdził, że jeśli nie nastąpią natychmiastowe i na zakrojoną dużą skalę redukcje w emisji gazów cieplarnianych, to poza zasięgiem będzie nawet ograniczenie wzrostu o… 2°C.
W publikacji wskazano, że emisje gazów cieplarnianych związane z działalnością człowieka są odpowiedzialne za ocieplenie o około 1,1°C od 1850-1900. Autorzy prognozują, że średnio w ciągu następnych 20 lat globalna temperatura osiągnie lub przekroczy pułap wzrostu o 1,5°C.
Zmiany dotyczą każdego regionu na Ziemi
Wiele z konsekwencji związanych ze zmianami klimatycznymi zależy bezpośrednio od poziomu globalnego ocieplenia. Ale z kolei to, czego doświadczają ludzie, często bardzo różni się od średniej globalnej. Na przykład ocieplenie na lądzie jest większe niż średnia globalna, a w Arktyce jest ponad dwukrotnie wyższe.
– Zmiany klimatu już wpływają na każdy region na Ziemi na wiele sposobów. Zmiany, których doświadczamy, wzrosną wraz z postępującym ociepleniem – powiedział Panmao Zhai, współprzewodniczący I grupy roboczej IPCC.
W nadchodzących dziesięcioleciach zmiany klimatyczne będą nasilać się we wszystkich regionach. Przy globalnym ociepleniu o 1,5°C narastać będą fale upałów. Dłuższe będą ciepłe pory roku, a krótsze – chłodniejsze okresy.
W raporcie podkreślono, że przy globalnym ociepleniu o 2°C ekstremalne temperatury częściej będą osiągać krytyczne progi tolerancji dla rolnictwa i zdrowia. Ale nie chodzi tylko o temperaturę. Zmiana klimatu powoduje wiele konsekwencji w różnych regionach. Będą się one nasilać wraz z dalszym ociepleniem. Obejmują zmiany związane z wilgotnością, wiatrami, śniegiem, lodem, obszarami przybrzeżnymi czy oceanami.
Nowy raport zawiera także bardziej szczegółową regionalną ocenę zmian klimatu. Skupiono się na przydatnych informacjach, które mogą stanowić podstawę oceny ryzyka, adaptacji i innych procesów decyzyjnych. Celem było także przybliżenie fizycznych zmian związanych z klimatem, w odniesieniu do zjawisk takich jak upał, zimno, deszcz, susza, śnieg, wiatr, powodzie przybrzeżne i innych, oddziałujących pośrednio i bezpośrednio na społeczeństwa i ekosystemy.
Jak ludzkość wpływa na klimat?
Od dziesięcioleci było jasne, że klimat Ziemi się zmienia, a rola wpływu człowieka na system klimatyczny jest niekwestionowana – powiedziała Valérie Masson-Delmotte, współprzewodnicząca I grupy roboczej IPCC.
Jednak nowy raport odzwierciedla również znaczne postępy w nauce o atrybucji. Chodzi o zrozumienie roli zmiany klimatu w nasilaniu się konkretnych zjawisk pogodowych i klimatycznych, takich jak ekstremalne fale upałów i obfite opady deszczu.
W publikacji IPCC podkreślono także potencjał działań proklimatycznych. Dowody jasno wskazują, że dwutlenek węgla (CO2) jest głównym motorem zmian, co nie oznacza oczywiście, że inne gazy cieplarniane i zanieczyszczenia powietrza również nie wpływają na klimat.
– Stabilizacja klimatu będzie wymagała silnej, szybkiej i trwałej redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz osiągnięcia zerowej emisji CO2. Ograniczenie innych gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza metanu, może przynieść korzyści zarówno dla zdrowia, jak i klimatu – podsumował Panmao Zhai.
Interaktywny atlas
Zespół IPCC opracował także interaktywny atlas, który ułatwia dostęp do aktualnych informacji na temat zmian klimatu pozwala na lepsze zrozumienie informacji przedstawionych w raporcie. Atlas dostępny jest na stronie IPCC >>
Najnowszy raport IPCC do pobrania tutaj >>
Podsumowanie znajdziecie zaś tutaj >>
Źródło: ipcc.ch
