UE zamierza mierzyć postępy w realizacji celów Zielonego Ładu w zakresie środowiska i klimatu

Komisja Europejska  przedstawiła 26 lipca wykaz głównych wskaźników służących do monitorowania postępów w realizacji celów UE w zakresie środowiska i klimatu do 2030 r., a także długoterminowej wizji do 2050 r. dotyczącej „dobrej jakości życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”. W wyniku intensywnych konsultacji z zainteresowanymi stronami i państwami członkowskimi nowe ramy monitorowania w ramach ósmego programu działań w zakresie środowiska mają na celu zwiększenie przejrzystości i informowanie Europejczyków o skutkach unijnej polityki klimatycznej i środowiskowej.

Polityka UE musi zapewnić powrót UE do życia i pracy z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety. Wskaźniki odzwierciedlają postępy w kierunku dobrostanu środowiskowego, w tym również aspekty gospodarcze i społeczne. Jako takie mogłyby one utorować drogę do pomiaru stanu naszych gospodarek i społeczeństw w oparciu o dobrostan i wykraczać poza najbardziej znany wskaźnik ekonomiczny, jakim jest PKB.

Wiceprzewodniczący wykonawczy Frans Timmermans, odpowiedzialny za Europejski Zielony Ład, powiedział: Mamy bardzo ambitne cele środowiskowe i klimatyczne, które pomogą nam zapewnić sprawiedliwą zieloną transformację, której potrzebuje Europa i świat. Ale nie można zarządzać tym, czego nie można zmierzyć. Aby utrzymać właściwy kurs, musimy uważnie obserwować, czy osiągamy nasze cele. Pomogą nam w tym wskaźniki. 

Europejski komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius powiedział: Polityka wymaga starannego wdrażania przepisów. Główne wskaźniki pomogą nam zrealizować uzgodnione działania w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, rzucając światło na tendencje i ułatwiając świadomą dyskusję między decydentami na temat obszarów, w których potrzebne są dalsze wysiłki.

Główne wskaźniki są zgodne ze strukturą ósmego programu działań w zakresie środowiska opartego na Europejskim Zielonym Ładzie i obejmują 2 lub 3 najbardziej istotne dla polityki i statystycznie wiarygodne wskaźniki dla każdego z tematycznych celów priorytetowych do 2030 r., obejmujących łagodzenie zmiany klimatu, przystosowanie się do zmiany klimatu, gospodarkę o obiegu zamkniętym, eliminację zanieczyszczeń i różnorodność biologiczną.

Ponadto wykaz zawiera pięć wskaźników służących do pomiaru postępów w przeciwdziałaniu głównym presjom środowiskowym i klimatycznym. Zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu obejmuje to transformację, której musimy dokonać w nadchodzących latach w kierunku zrównoważonych systemów energetyki, przemysłu, mobilności i żywności.

Ponadto główny zestaw obejmuje wskaźniki służące do monitorowania postępów w spełnianiu głównych warunków podstawowych, obejmujących zrównoważone finansowanie, zasadę „zanieczyszczający płaci” i stopniowe wycofywanie dotacji szkodliwych dla środowiska.

Ostatni rozdział ram monitorowania zawiera wskaźniki systemowe, które mają na celu uchwycenie postępów dokonanych w trzech wymiarach dobrostanu środowiskowego, obejmując również aspekty gospodarcze i społeczne wykraczające poza ochronę przyrody.

Dalsze działania

Komisja będzie składać coroczne sprawozdania z poczynionych postępów w oparciu o ocenę przeprowadzaną przez Europejską Agencję Środowiska począwszy od 2023 r., korzystając z wybranych głównych wskaźników. Sprawozdania te ułatwią coroczną wymianę informacji między Komisją, państwami członkowskimi i Parlamentem Europejskim zgodnie z ósmym programem działań w zakresie środowiska.

Ponadto Komisja przeprowadzi dwie szczegółowe oceny w trakcie trwania programu – przegląd śródokresowy w 2024 r. i ocenę końcową w 2029 r.

Komisja będzie nadal promować spójność między głównymi wskaźnikami ósmego programu działań w zakresie środowiska a innymi przekrojowymi narzędziami monitorowania, takimi jak europejski semestr i monitorowanie przez UE celów zrównoważonego rozwoju ONZ.

Kontekst

Ósmy program działań w zakresie środowiska wszedł w życie 2 maja 2022 r. i obejmuje zobowiązanie Komisji do przedstawienia ram monitorowania w oparciu o ograniczoną liczbę głównych wskaźników. Powinny one w miarę możliwości obejmować wskaźniki systemowe dotyczące powiązań między względami polityki środowiskowo-społecznej, a względami polityki środowiskowo-gospodarczej.

Ósmy program działań w zakresie środowiska ma przyspieszyć ekologiczną transformację w sposób sprawiedliwy i inkluzywny. Jego długofalowy cel na 2050 r. – „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety” – był już określony w siódmym programie (2014–2020). Od ponad 40 lat te programy działań zapewniają UE ramy polityki przynoszące rezultaty i zapewniające przewidywalne i skoordynowane działania na rzecz europejskiej polityki środowiskowo-klimatycznej.

Informacje dodatkowe

Komunikat dotyczący ram monitorowania ósmego programu działań w zakresie środowiska

Strona internetowa ósmego programu działań w zakresie środowiska