Zmiany klimatu wywołane przez człowieka powodują niebezpieczne i powszechne zakłócenia w przyrodzie i wpływają na życie miliardów ludzi na całym świecie. Dzieje się to pomimo dotychczasowych wysiłków zmierzających do ograniczenia ryzyka klimatycznego. Przez zmiany klimatu najmocniej ucierpią ludzie i najbardziej wrażliwe ekosystemy, powiedzieli naukowcy w opublikowanym 28 lutego raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC).
„Raport jest strasznym ostrzeżeniem przed konsekwencjami braku działania” – powiedział Hoesung Lee, przewodniczący IPCC. „Pokazuje, że zmiany klimatyczne są poważnym i narastającym zagrożeniem dla naszego dobrego samopoczucia i zdrowej planety. Nasze obecne działania będą kształtować sposób, w jaki ludzie przystosowują się, a przyroda reaguje na wzrost ryzyk klimatycznych.”
Świat stoi przed licznymi nieuniknionymi zagrożeniami związanymi z podniesieniem się temperatury globalnej o 1,5°C (2,7°F) w ciągu najbliższych 20 lat. Nawet chwilowe przekroczenie tego poziomu ocieplenia spowoduje dodatkowe poważne skutki, z których niektóre będą nieodwracalne. Wzrośnie ryzyko dla społeczeństwa, dla infrastruktury, niżej położonych obszarów.
Podsumowanie dla decydentów z raportu IPCC Working Group II, Climate Change 2022 „Skutki, adaptacja i podatność” zostały zatwierdzone w niedzielę 27 lutego 2022 r. przez 195 krajów członkowskich IPCC, poprzez wirtualną sesję zatwierdzającą, która odbyła się w ciągu dwóch tygodni od początku 14 lutego.
Niezbędne są pilne działania
Zwiększone fale upałów, susze i powodzie już przekraczają progi tolerancji roślin i zwierząt, powodując masową śmiertelność gatunków, w tym drzew czy koralowców. Te ekstremalne warunki pogodowe występując jednocześnie, powodują wielowymiarowe skutki, będące coraz trudniejszymi do opanowania. Zmiany klimatu narażają miliony ludzi na dotkliwy brak bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego, zwłaszcza w Afryce, Azji, Ameryce Środkowej i Południowej, na Małych Wyspach i w Arktyce.
Aby uniknąć rosnącego zagrożenia dla życia ludzi, różnorodności biologicznej i infrastruktury, należy podjąć ambitne, przyspieszone działania konieczne do przystosowania się do zmian klimatu, przy jednoczesnym wykonywaniu szybkich, głębokich cięć emisji gazów cieplarnianych. Jak dotąd postępy w adaptacji są nierówne, a różnice między podjętymi działaniami a tym co naprawdę powinno być robione są coraz większe – pokazuje nowy raport. Raport Grupy Roboczej II jest drugą częścią Szóstego Raportu Oceniającego IPCC (AR6),
który zostanie ukończony w tym roku.
„Ten raport uznaje współzależność klimatu, różnorodności biologicznej i ludzi oraz integruje nauki przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne silniej niż wcześniejsze oceny IPCC” – powiedział Hoesung Zawietrzny. „Podkreśla pilną potrzebę podjęcia natychmiastowych i bardziej ambitnych działań w celu przeciwdziałania zagrożeniom klimatycznym. Półśrodki nie są już opcją”.
Ochrona i wzmacnianie bioróżnorodności jest kluczem
„Zdrowe ekosystemy są bardziej odporne na zmiany klimatu i zapewniają usługi niezbędne dla życia, takie jak: żywność i czysta woda”, powiedział współprzewodniczący Grupy Roboczej II IPCC, Hans-Otto Pörtner. „Przywracanie zdegradowanych ekosystemów oraz skuteczna i sprawiedliwa ochrona 30-50% powierzchni Ziemi, siedlisk słodkowodnych i oceanicznych, społeczeństwo może czerpać korzyści ze zdolności przyrody do wchłaniania i przechowywania węgla i możemy przyspieszyć postęp w kierunku zrównoważonego rozwoju, ale odpowiednie finansowanie i wsparcie polityczne jest niezbędne”.
Naukowcy zwracają uwagę na współzależność zmian klimatu z globalnymi trendami, takimi jak: nadmierne (niezrównoważone) wykorzystywanie zasobów naturalnych, rosnącą urbanizacja, nierównościami społecznymi, stratami i szkodami spowodowanymi ekstremalnymi zjawiskami czy pandemią. „Nasza ocena jasno pokazuje, że stawienie czoła wszystkim tym różnym wyzwaniom angażuje wszystkich – rządy, sektor prywatny, społeczeństwo obywatelskie – współpracując również w celu nadania priorytetu redukcji ryzyka jako sprawiedliwość i sprawiedliwość, w podejmowaniu decyzji i inwestycjach” – powiedział współprzewodniczący grupy roboczej II IPCC Debrze Roberts.
„W ten sposób można pogodzić różne interesy, wartości i światopoglądy. Łącząc naukowe i technologiczne know-how oraz rdzenną i lokalną wiedzę, rozwiązania będą bardziej efektywny. Brak osiągnięcia odpornego na zmianę klimatu i zrównoważonego rozwoju spowoduje nieoptymalną przyszłość dla ludzi i przyrody”.
Miasta: hotspoty wpływów i zagrożeń, ale także kluczowa część rozwiązania
Najnowsza część raportu IPCC zawiera szczegółową ocenę wpływu zmian klimatu, zagrożeń i adaptacji w miastach, które zamieszkuje ponad połowa światowej populacji. Zdrowie, życie i środki do życia ludzi, a także nieruchomości i infrastruktura krytyczna, w tym systemy energetyczne i transportowe, są coraz bardziej narażone z związku z falami upałów, burzami, suszami i powodziami oraz powolnymi zmianami, jak np z podnoszeniem się poziomu morza.
„Rosnąca urbanizacja i zmiany klimatyczne razem stwarzają złożone zagrożenia, zwłaszcza dla tych miast które już doświadczają źle zaplanowanego rozwoju, wysokiego poziomu ubóstwa i bezrobocia oraz braku podstawowych usług” – powiedziała Debra Roberts.
„Miasta dają jednak również możliwości działania na rzecz klimatu – zielone budynki, niezawodne dostawy czystej wody i energia odnawialna oraz zrównoważone systemy transportowe, które łączą obszary miejskie i wiejskie wszystko to może prowadzić do bardziej integracyjnego, bardziej sprawiedliwego społeczeństwa”.
Istnieje coraz więcej dowodów na to, że adaptacja spowodowała niezamierzone konsekwencje, na przykład niszczenie przyrody, narażanie życia ludzi lub zwiększenie emisji gazów cieplarnianych. Aby tego unikać należy angażować wszystkich w planowanie, zwracać uwagę na równość i sprawiedliwość oraz czerpać z tradycji i lokalnych doświadczeń.
Zawężające się okno do działania
Zmiana klimatu to globalne wyzwanie, które wymaga lokalnych rozwiązań i dlatego wkład Grupy Roboczej II Szóstego Raportu Oceniającego IPCC (AR6) zawiera obszerne informacje regionalne aby umożliwić rozwój odporny na zmiany klimatu.
Raport wyraźnie stwierdza, że rozwój odporny na zmiany klimatu jest już wyzwaniem w obliczu obecnego poziomu ocieplenia. Stanie się bardziej ograniczony, jeśli globalne ocieplenie przekroczy 1,5°C (2,7°F). W niektórych regionach, jeśli globalne ocieplenie przekroczy 2°C (3,6°F), będzie to już niemożliwe. To kluczowe odkrycie podkreśla pilną potrzebę działania na rzecz klimatu, skupiającą się na równości i sprawiedliwości. Odpowiednie finansowanie, transfer technologii, polityczny zaangażowanie i partnerstwo prowadzą do skuteczniejszej adaptacji do zmian klimatu i redukcji emisji.
„Dowody naukowe są jednoznaczne: zmiana klimatu stanowi zagrożenie dla dobrostanu człowieka i zdrowia planety. Wszelkie dalsze opóźnienia w uzgodnionych działaniach globalnych spowodują przegapienie otwartego jeszcze przez chwilę okna czasowego, które może zapewnić nam przyszłość, w której możliwe będzie funkcjonowanie” – powiedział Hans-Otto Pörtner
źródło: mat.pras.
tłumaczenie własne
